Ga als Greta (maar niet helemaal)

We hoeven echt niet allemaal zover als Greta te gaan. Greta Thunberg, het Zweedse meisje dat op haar 15e besloot om pas weer naar school te gaan als haar regering serieus werk van klimaatactie zou maken. En dat sindsdien de wereld rondreist (ter land en ter zee, maar niet in de lucht) om leiders op hun falen te wijzen en kinderen tot actie aan te zetten. Alleen nog maar plantaardig te eten. Nooit meer het vliegtuig te pakken. Helemaal niets te doen dat niet klimaatneutraal is.

Ga als Greta (maar niet helemaal)

We hoeven echt niet allemaal zover als Greta te gaan. Greta Thunberg, het Zweedse meisje dat op haar 15e besloot om pas weer naar school te gaan als haar regering serieus werk van klimaatactie zou maken. En dat sindsdien de wereld rondreist (ter land en ter zee, maar niet in de lucht) om leiders op hun falen te wijzen en kinderen tot actie aan te zetten. Alleen nog maar plantaardig te eten. Nooit meer het vliegtuig te pakken. Helemaal niets te doen dat niet klimaatneutraal is.

Het zou wel mooi zijn als we net wat meer deden dan we tot nog toe hebben gedaan. Ik zeg ‘we’, maar niet zoals de politieagent die wanneer jij iets stouts doet opmerkt: ‘Wat zijn we aan het doen?’ Ik heb het dus ook over mezelf. Ook ik heb (bescheiden) bijgedragen aan de klimaatcrisis waar we nu met z’n allen alsmaar duidelijker middenin zitten. Vaak en veel vlees eten. Lang en lekker douchen. Naar de andere kant van de wereld reizen. Nou ja, al die dingen die ons leven zo leuk en makkelijk maken, maar tegelijkertijd het leven op deze planeet – zo weten we nu – op het spel zetten. Wat kun je doen, als mens alleen en als medewerker of manager van een bedrijf als Achmea? Het begint allemaal met anders kijken. Bijvoorbeeld naar paradoxen. Daar zijn we gek op in mijn tak van sport, de filosofie. Paradoxen zijn tegenstellingen die eigenlijk geen tegenstellingen zijn, maar valse keuzes of schijnbare tegenstrijdigheden. Voor wat betreft duurzaamheid creëren we in ons hoofd vaak een tegenstelling tussen ofwel all the way gaan, ofwel helemaal niets doen. Ofwel je leeft 100% ‘ethisch’ & verantwoord; ofwel je blijft honderdtwintig op de snelweg aantikken, in fossiel denkende bedrijven beleggen, met grote lappen dood vlees barbecueën, en ‘als het straks weer mag’ de aarde overvliegen. Immers: als ik het niet doe, doen anderen het wel; dus mijn brave gedrag alleen haalt toch niks uit en ook mijn ‘foute’ gedrag legt nauwelijks gewicht in de schaal.

“Er ligt een wereld van waarde tussen alles of niets.”

Maar de keuze is er dus niet echt een tussen wij allemaal samen of jij alleen, en er ligt een wereld van waarde tussen alles of niets. Zodra we gaan zien dat wij met hele volksstammen de natuur vernietigen waarvan we deel uitmaken, kunnen we haar ook met heel veel mensen samen herstellen. Zonder overigens de zekerheid te hebben dat we haar gaan redden. Of dat wij er als mens altijd zullen zijn en zo ‘duurzaamheid’ bereiken. Maar waarom zou je dat ook willen? Hoe mooi – en meer dan genoeg – is het al om te weten dat je als bedrijf, als burger en als consument het goede doet voor de generatie van onze kinderen en kleinkinderen, en voor het overgrote deel van deze wereld dat niet-menselijk is? Hoe? Dat weet jij beter dan Greta of deze filosoof-van-dienst. Het gaat om jouw leven, het gaat om jullie bedrijf. Alles wat ik je aanbied, is mijn eigen Peppi & Kokki-algoritme: wat op korte termijn pijn doet en inspanning of opoffering vraagt, is op lange termijn vaak van enorme waarde. Ga daar maar eens mee aan de slag. Waarbij je echt niet zover als Greta hoeft te gaan.

Remko van Broekhoven - politiek filosoof